Đặc sản du lịch Hà Nội - Cốm làng Vòng

Hà Nội nổi danh với nhiều đặc sản độc đáo và đặc sắc. Trong số những đặc sản ấy, cốm làng Vòng nổi lên như một món quà quê mà thanh cảnh như nét tinh tế trong ẩm thực của người Tràng An.

1. Cốm làng Vòng - Hương vị mùa thu Hà Nội

Hà Nội có bốn mùa xuân, hạ, thu, đông và mùa thu được xem là lãng mạn, nên thơ nhất với tiết trời xanh trong, những cơn gió nhẹ nhàng, ánh nắng vàng như mật và nhiều loài hoa đua nhau khoe sắc. Góp thêm sắc màu vào bức tranh đầy tươi tắn, nên thơ ấy chính là món cốm làng Vòng – đặc sản chỉ có vào mùa thu Hà Nội.

Làng Vòng là một ngôi làng nhỏ thuộc phường Dịch Vọng Hậu, quận Cầu Giấy, Hà Nội. Không ai biết món cốm làng Vòng có từ khi nào chỉ biết cách đây đã vài trăm năm, cánh đồng làng Vòng vẫn còn mênh mông lúa. Khi ấy, có những năm mưa như trút nước khiến những con đê oằn mình rồi vỡ hẳn.

Cốm làng Vòng là đặc sản có tuổi thọ lâu đời của Hà Nội

Cả cánh đồng ngập trong nước, lúa cũng vì thế mà mất theo. Người làng Vòng thấy vậy tiếc lúa xót xa nên đã cắt những bông lúa vẫn còn non về rang lên để ăn dần. Không ngờ lúa non rang lên lại có hương vị rất lạ, vừa thơm vừa dẻo. Món cốm từ đó dần dần được ra đời. Người làng Vòng đem món ăn lạ của làng mình ra khắp Hà Nội bằng những gánh hàng rong trên phố.

Năm tháng trôi qua, món cốm năm nào đã trở nên nổi tiếng không chỉ trong Hà Nội mà còn vang xa khắp trong nước rồi trở thành đặc sản du lịch Hà Nội xuất khẩu ra cả nước ngoài. Một năm chỉ có một vụ cốm, bắt đầu từ tháng 7 âm lịch và kéo dài trong 3 tháng. Do đó, du khách khi đến Hà Nội phải đến vào đúng mùa thu thì mới đúng vụ của cốm làng Vòng.

Gánh hàng rong bán cốm làng Vòng

2. Công phu làm nên cốm làng Vòng

Để có được những hạt cốm tươi xanh, dẻo ngon và thoang thoảng hương lúa chín, người làng Vòng phải bỏ ra nhiều công phu. Đầu tiên, người làng Vòng phải cắt những bông lúa còn non xanh, đẫm hơi sương thiên nhiên. Tiếp đó, để tách hạt lúa, người làm phải tuốt chứ không được vò hay đập vì sẽ làm hạt gạo bị nát, vỡ.

Cốm làng Vòng được làm rất công phu

Sau khi lấy được hạt gạo, người làm cho vào rang. Công đoạn rang cốm này không dễ vì phải rang sao cho vừa lửa, hạt cốm vừa chín tới, không bị giòn mà vẫn tróc được vỏ trấu ra. Rang xong không được để nguội mà phải giã ngay. Người giã cần đều tay, nhịp nhàng, vừa giã vừa đảo cốm từ trên xuống.

Nhiều nhà làm cốm công phu còn vừa giã vừa thi thoảng cho thêm ít nước cất từ hoa bưởi để cốm thơm lâu hơn, dậy mùi hơn. Cốm làng Vòng sau khi giã xong được cho vào hai lớp lá. Bên trong là lớp lá ráy để giữ cho cốm khỏi khô và không bị phai màu. Lớp ngoài là lá sen tươi. Mùi hương thoang thoảng của lá sen rất hợp với cốm, khiến cho hương cốm cũng trở nên dịu mát và trong lành hơn.

Mẻ cốm đạt yêu cầu là hạt cốm phải có màu xanh ngọc thạch, khi ăn vào có vị dẻo, mịn, bùi, ngọt và mùi thơm không thể trộn lẫn. Nhiều du khách khi du lịch Hà Nội đều rất thích thú trước hình ảnh những bà, những cô ngồi bên thúng cốm. Trong thúng là những bọc cốm nhỏ xinh gói bằng lá sen, bên ngoài buộc những sợi rơm vàng nhỏ.

Những gói cốm làng Vòng xinh xắn

Trong không gian ồn ã, ngày càng hiện đại của đô thị, những gánh cốm, thúng cốm bình dị ấy lại trở thành những món quà mang hương vị thiên nhiên đầy đặc biệt. Cốm có thể ăn theo nhiều cách. Du khách có thể ăn cốm tươi chấm muối hoặc ăn cùng với quả chuối. Nghe có vẻ đơn giản nhưng hương vị lại rất đặc sắc và khó quên.

Bên cạnh đó, cốm còn có thể được dùng làm chả cốm, chim câu hầm cốm, tôm chiên cốm xanh, nấu chè cốm bột sắn hương bưởi hoặc chè cốm nước đường và vừng trắng rang, chè ngô cốm... Ngoài cốm tươi, cốm làng Vòng hiện nay còn có cốm khô, cốm sấy, bánh cốm với thời gian bảo quản được lâu hơn. Cốm khô khi chế biến cần ngâm nước cho cốm nở ra.

Món chè cốm

Du khách khi mua cốm tươi làng Vòng có thể bảo quản theo cách như sau để giữ cốm được lâu hơn:

- Bỏ lá sen ra và gói cốm lại bằng giấy sạch.

- Dùng bao nilon đóng kín lại.

- Cho vào ngăn đá tủ lạnh.

- Khi ăn, du khách lấy ra một lượng vừa đủ, để bớt lạnh hoặc rảy một ít nước vào rồi đem chế biến.

Với cốm làng Vòng đúng chuẩn, lại bảo quản theo cách như trên, du khách có thể giữ cốm thơm ngon để ăn được trong nhiều tháng. Có nhiều loại cốm trên thị trường nhưng cốm làng Vòng vẫn là loại thơm dẻo và có mùi vị đặc trưng không thể trộn lẫn. Cốm làng Vòng bây giờ không chỉ có ở các gánh hàng rong mà đã đi vào các nhà hàng thành các món ăn đặc sắc và trở thành món quà đầy hấp dẫn cho những du khách đến Hà Nội vào đúng mùa thu.

May mắn chưa bị mai một như vịt cỏ Vân Đình; cốm làng Vòng, bánh phu thê, ô mai... là những đặc sản ẩm thực đầy giá trị của Hà thành. Đây còn là những món quà biếu đầy ý nghĩa của du khách dành tặng cho gia đình, bạn bè của mình khi có dịp đến thăm Hà Nội.

Du lịch Việt Vui tổng hợp