Sự tích Giỗ tổ Hùng Vương - Giỗ tổ Hùng Vương là giỗ ai?

Giỗ tổ Hùng Vương được xem là lễ hội quốc gia, được tổ chức long trọng và hoành tráng vào ngày mồng 10 tháng 3 hằng năm. Giỗ tổ Hùng Vương không chỉ là ngày hội của cả dân tộc Việt Nam mà còn là dịp để con cháu Lạc Hồng tưởng nhớ công ơn xây dựng đất nước của các vị Vua Hùng. Từ xa xưa đến nay vẫn có nhiều câu hỏi, thắc mắc xoay quanh về ngày Giỗ tổ Hùng Vương, trong đó có 1 câu hỏi được rất nhiều người quan tâm đó là “Giỗ tổ Hùng Vương là giỗ ai trong 18 vị Vua Hùng?” và thắc mắc về sự tích ngày Giỗ tổ Hùng Vương. Dưới đây, Viet Fun Travel sẽ giải thích chi tiết nhất về câu hỏi và thắc mắc trên cho du khách hiểu rõ.

1. Sự tích Giỗ tổ Hùng Vương

Niên hiệu lập quốc của đất nước là năm 2879 trước công nguyên, thời Kinh Dương Vương sáng lập ra họ Hồng Bàng. Sau đó vua Kinh Dương Vương lấy Long Nữ sinh ra người con trai đặt tên là Lạc Long Quân. Theo những truyền thuyết từ xa xưa kể rằng, Tổ phụ Lạc Long Quân lấy Tổ mẫu Âu Cơ sinh ra 100 người con, do giống Rồng và giống Tiên không hợp nhau nên Lạc Long Quân dắt 50 người con xuống biển còn Âu Cơ dắt 50 người con lên non, con cả được truyền ngôi lấy hiệu là Hùng Vương.

Theo truyền thuyết, Lạc Long Quân và Âu Cơ là Tổ phụ và Tổ mẫu của con cháu dân tộc Việt 

Hùng Vương là vị vua đầu tiên của nước Văn Lang, đây cũng là nhà nước đầu tiên của dân tộc Việt Nam. Từ rất lâu trong dân gian đã lưu truyền nhiều truyền thuyết về những triều đại Hùng Vương, những lí giải về nguồn gốc của dân tộc theo cách dễ nhớ, dễ hiểu, gắn liền với những phong tục tập quán và nền văn hóa lúa nước. Một số câu chuyện nổi tiếng mà chúng ta thường nghe như là Sơn Tinh – Thủy Tinh, sự tích Bánh chưng bánh giầy, sự tích con Rồng cháu Tiên… Từ những câu chuyện trên mà nhân dân ta đã đúc kết ra thời kỳ Hùng Vương là thời đại mở đầu trong quá trình dựng nước, là thời kỳ đặt nền móng của đất nước Việt Nam ngày nay.

Từ những truyền thuyết xa xưa kể lại, Hùng Vương là thủ lĩnh của các bộ tộc người Lạc Việt, đứng lên thống nhất các bộ lạc lập ra nhà nước Văn Lang và vương triều cuối cùng của thời kỳ Hùng Vương là lúc nhường ngôi cho Thục Phán (An Dương Vương) – để lập nên nhà nước Âu Lạc. Thời kỳ Hùng Vương có 18 đời vua, Vua Hùng chia đất nước thành 15 bộ lạc, tổ chức các Lạc hầu, Lạc tướng. Con trai của vua gọi là Quan Lang, con gái của vua gọi là Mị Nương.

Theo sử liệu từ thời xưa và những thành tựu khảo cổ học cũng đã chứng minh thời kỳ Hùng Vương là một thời kỳ có thật trong lịch sử. Thời kỳ Hùng Vương tiếp nối giữa thị tộc, bộ lạc và thời kỳ phân hóa giai cấp và sau cùng thành lập nên nhà nước đầu tiên của dân tộc Việt Nam.

Từ thời phong kiến xa xưa, các vị vua đã lập đền thờ các vị Vua Hùng nhằm để ghi nhớ công ơn xây dựng nước và tôn vinh thời kỳ khai thiên lập quốc. Thời vua Lê Thánh Tông năm 1470 và đời vua Lê Kính Tông năm 1601 đã chọn ngày 11 và 12 của tháng 3 âm lịch làm ngày Giỗ tổ Hùng Vương. Đến thời nhà Nguyễn – năm Khải Định thứ 2 chính thức chọn mồng 10 tháng 3 âm lịch làm ngày Giỗ tổ Hùng Vương để tưởng nhớ các vị Vua Hùng đồng thời nhắc nhở con cháu Đại Việt về đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”. Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng đã ban sắc lệnh số 22c/NV/CC ngày 18/02/1946 ấn định ngày Giỗ tổ Hùng Vương (mồng 10 tháng 3 âm lịch) được quy định là một trong những ngày kỷ niệm lịch sử của dân tộc Việt Nam.

Sắc lệnh số 22c/NV/CC, Chủ tịch Hồ Chí Minh quy định Giỗ tổ Hùng Vương là một trong những ngày kỷ niệm lịch sử 

Năm 2007, Quốc Hội đã phê chuẩn sửa đổi Điều 73 của Luật Lao động, vào ngày Giỗ tổ Hùng Vương thì người lao động được nghỉ làm việc và có hưởng lương. Đặc biệt năm 2012, “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ” được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện nhân loại. Ngày Giỗ tổ Hùng Vương mồng 10 tháng 3 hằng năm đã trở thành một trong những ngày quốc lễ của Việt Nam, vào ngày này nhân dân cả nước lại hướng về vùng đất tổ ở xã Hy Cương, Lâm Thao, Phú Thọ để tưởng nhớ công ơn của các vị Vua Hùng.

2. Giỗ tổ Hùng Vương là giỗ ai?

Giỗ tổ Hùng Vương là một ngày lễ lớn của dân tộc Việt Nam, 18 đời Vua Hùng đều xuất hiện trong các tác phẩm văn học, sách giáo khoa và trong lịch sử Việt Nam. Như vậy, theo truyền thuyết đất nước ta có 18 đời Vua Hùng. Mỗi đời Vua Hùng được tính là một triều đại, tương tự như nhà Lê, nhà Nguyễn… Và sau này có thể có 1 hoặc vài chục vị vua. Mặc dù chỉ có 18 đời Vua Hùng nhưng lịch sử ghi nhận vào thời kỳ này nước ta có tới 108 vị vua. Vậy giỗ tổ ngày nay là giỗ tổ ai?

Trong cuốn sách “Thế thứ các triều vua Việt Nam” của nhà sử học Nguyễn Khắc Thuần, 18 vị Vua Hùng được liệt kê đầy đủ và rõ ràng. Tuy nhiên, sau phần danh sách, tác giả đã đưa ra một nhận xét thuộc một trong hai quan điểm được nhiều nhà sử học tạm chấp nhận: 18 vị Vua Hùng không phải là 18 người cụ thể, mà là 18 chi (nhánh/ngành), mỗi chi này có nhiều vị vua thay phiên nhau trị vì và dùng chung vương hiệu.

Câu hỏi “Giỗ tổ Hùng Vương là giỗ tổ của vị vua nào?” luôn làm mọi người thắc mắc 

Theo những nghiên cứu và căn cứ trong “Đại Việt sử lược”, 18 đời Vua Hùng trị vì đất nước khoảng những năm 688-280 trước công nguyên. Vua đầu tiên là Kinh Dương Vương, tức Lục Dục Vương sinh năm Nhâm Ngọ (2919 tr. TL) lên ngôi năm 41 tuổi và vị vua thứ 18 là Hùng Duệ Vương sinh năm Canh Thân (421 tr. TL), lên ngôi khi mới 14 tuổi. Khi đó, người Lạc Việt gọi các vị vua nước Văn Lang là Hùng Vương.

Theo một số sử sách ghi lại, ngày giỗ tổ đã có từ cách đây 2.000 năm vào thời Thục Phán – An Dương Vương, trên cột đá thề được dựng trên núi Nghĩa Lĩnh, có ghi:

“Nguyện có đất trời lồng lộng chứng giám, nước Nam được trường tồn lưu ở miếu Tổ Hùng Vương, xin đời đời trông nom lăng miếu họ Hùng và gìn giữ giang sơn mà Hùng Vương trao lại; nếu thất hẹn, sai thề sẽ bị gió giăng, búa dập”.

Tiếp đến các đời vua sau luôn luôn ghi nhớ và khẳng định vai trò của thời đại các vị Vua Hùng đã xây dựng giang sơn, đất nước. Vì vậy mà hằng năm, người dân Việt luôn lấy một ngày để tưởng nhớ công ơn của các vị Vua Hùng, chính vì thế ngày Giỗ tổ Hùng Vương là ngày giỗ của các các vị Vua Hùng nói chung chứ không phải ngày giỗ của đích danh một ai.

Mồng 8 tháng 3 hằng năm mọi người dân Việt Nam đều trở về Đền Hùng để dâng hương cúng tổ 

Theo những chia sẻ của PGS-TS Bùi Xuân Đính, trước đây cha ông ta tổ chức ngày giỗ tổ vào tháng 8 nhưng cụ thể ngày nào thì chưa rõ. Ngay trong tấm bia Hùng Vương từ khảo do tuần phủ tỉnh Phú Thọ lập ở Đền Thượng trên núi Hùng xác nhận rằng, khi trước ngày giỗ tổ được tổ chức vào mùa thu, định kỳ hằng năm. Mãi đến thời Nguyễn năm Khải Định thứ 2 (1917), tuần phủ Phú Thọ đã trình bộ lễ định mồng 10 tháng 3 âm lịch hàng năm làm ngày Quốc lễ.

Viet Fun Travel tin chắc rằng những thông tin bên trên sẽ giúp du khách trả lời được câu hỏi “Giỗ tổ Hùng Vương là giỗ ai?” và thắc mắc về sự tích Giỗ tổ Hùng Vương. Chỉ còn vài ngày nữa là đến ngày Giỗ tổ Hùng Vương, Viet Fun Travel chúc khách du lịch có một ngày lễ ý nghĩa và có nhiều niềm vui bên gia đình, bạn bè và người thân.

Du lịch Việt Vui tổng hợp