Về Cao Lãnh thăm lăng mộ cụ phó bảng Nguyễn Sinh Sắc

Ở Đồng Tháp, có một địa điểm nhất định quý khách không nên bỏ qua khi đến du lịch đó là khu di tích cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc. Đây là công trình kiến trúc được xây dựng để ghi nhớ công ơn cụ Phó bảng, nhà nho yêu nước và là người thân sinh ra Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu của dân tộc.

Khu di tích tọa lạc ở số 123/1 Phạm Hữu Lầu, phường 4, thành phố Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp, được Bộ Văn hóa xếp hạng di tích cấp quốc gia ngày 9/4/1992. Đến với khu di tích, quý khách được tham quan quần thể kiến trúc độc đáo, được lắng nghe kể về cuộc đời thanh cao trong sạch của cụ Phó bảng – thân sinh của Bác Hồ kính yêu.

-> Bài viết liên quan: Tham quan khu di tích Gò Tháp nổi tiếng ở Đồng Tháp

1. Thân thế và sự nghiệp một đời thanh bạch của cụ Phó bảng

Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc (1862-1929) là một người hiền lành, thông minh, hiếu học. Quê gốc của ông là dòng họ Nguyễn Bá (Sau này ông tộc trưởng thế hệ thứ tư xin đổi tên lót thành Nguyễn Sinh) ở ở làng Kim Liên (làng Sen, Nam Đàn, Nghệ An). Một năm sau khi sinh ra ông Sắc thì cha mất, ít lâu sau mẹ ông cũng qua đời. Ông mồ côi cha mẹ nên được nhà nho Hoàng Xuân Đường nhận làm con nuôi, cho học hành tử tế và gả con gái đầu lòng là bà Hoàng Thị Loan làm vợ.

Ông có tham gia nhiều kỳ thi của triều đình. Năm 1894, ông tham dự kỳ thi Hương và đỗ cử nhân tại trường thi Nghệ An. Kỳ thi hội năm 1901, ông thi đỗ Phó bảng nhậm chức Thừa Biện Bộ Lễ. Năm 1907, ông bị đổi đi Tri huyện Bình Khê (xã Tây Giang, huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định). Trong thời gian làm quan, cụ luôn đứng về phía dân nghèo và truyền bá tư tưởng yêu nước, thương dân.

Tượng cụ Nguyễn Sinh Sắc ở khu di tích Cao Lãnh, Đồng Tháp

Ở đây, vài người địa chủ có người nhà đang làm quan to chống đỡ nên không chịu nộp thuế. Vào tháng 1 năm 1910, ông Sắc đang ngồi tư lự, mượn chén rượu giải sầu, lòng tràn nỗi niềm thương cảm đối với vợ con thì bỗng có lính bẩm báo mấy gã chống thuế lại đến.

Trong lúc ngà say, chỉ bảo chúng không nghe, cả đám lập tức nhao nhao nói hỗn, chửi bới, chỉ trích quan tham nhũng. Một người thanh liêm như ông bị xúc phạm danh dự đương nhiên nổi cáu, truyền lệnh đánh bọn trốn thuế.

Hai tháng sau trận đòn thì trong đám người bị đòn có một người làm cho địa chủ chết đi. Gia đình địa chủ kiện lên cấp trên, sự tình nhanh đến tai vua. Ông bị đưa về kinh xét xử các tội: Để tù chính trị phạm vượt ngục - Hà khắc với bọn hào lý - Bênh vực đám dân đen - Không thu đủ thuế. Dù đã được biện hộ nhưng ông vẫn bị triều đình nhà Nguyễn ra sắc chỉ hạ bốn cấp quan và sa thải.

Ông sống lang thang ở miền Nam bằng nghề đông y và nghề viết liễn đối cho dân chúng. Gần cuối đời, ông đến định cư tại làng Hội Hòa An, Sa Đéc. Tại đây ông lấy họ Vương, hành nghề bốc thuốc cho dân địa phương rồi từ trần ngày 29 tháng 11 năm 1929. Phần mộ của ông hiện nằm ở thành phố Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp.

2. Khu di tích mộ cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc

Khu di tích Nguyễn Sinh Sắc được khởi công xây dựng vào tháng 8/1975 và khánh thành vào tháng 12/1977 có diện tích 10ha, khu di tích gồm có: khu mộ cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc (gồm phần mộ chính và hồ sen, đài sen); nhà trưng bày giới thiệu về thân thế và cuộc đời của ông; nhà sàn Bác Hồ (được xây dựng giống như ngôi nhà của Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Hà Nội với tỉ lệ 1:1)…

Nhà sàn Bác Hồ được phục dựng theo tỷ lệ 1:1 giống ở Hà Nội

Nhiều công trình kiến trúc đa dạng, độc đáo, cùng phong cảnh thiên nhiên bao quanh rộng rãi như một miền Tây thu nhỏ. Toàn bộ khu di tích vừa hoành tráng nhưng lại vừa hiền hòa.

Đến tham quan khu di tích, quý khách sẽ thấy được toàn bộ lối sống giản dị của cụ trong khu di tích được phục dựng lại. Đồng thời, quang cảnh nhiều cây cối, mộc mạc, cảnh miền quê sông nước, gọng vó cũng được mô phỏng là không gian thưởng lãm rất nên thơ, trữ tình.

Cảnh miền quê sông nước được mô phỏng tại khu di tích là một không gian đẹp, giản dị

Hằng năm, lượng người từ khắp nơi kéo về nơi đây để tham quan và tìm hiểu lịch sử ngày càng tăng, làm cho nơi đây trở thành một di tích lịch sử quan trọng và nổi tiếng của tỉnh Đồng Tháp.

Đến thăm khu di tích, quý khách không chỉ được chiêm ngưỡng cảnh quan thanh bình, tôn nghiêm, trang trọng tỏ lòng biết ơn sâu sắc công ơn sinh thành ra một vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc mà còn là niềm tự hào về một cốt cách liêm chính, ưu tú của một vị quan triều đình. Cụ Phó bảng là tấm gương sáng cho người đời noi theo. Đây sẽ là chuyến đi hữu ích về giá trị giáo dục khi quý khách đi theo gia đình cùng con cháu.

-> Cùng tham khảo: TOP những địa điểm du lịch đẹp ở Đồng Tháp

3. Kiến trúc độc đáo của ngôi mộ chính cụ Sắc

Vào với khu mộ, việc đầu tiên là phải thắp cho cụ một nén nhang thể hiện sự thành kính, lòng biết ơn sâu sắc về những cống hiến của cụ với đất nước, nhân dân. Ngôi mộ chính cụ Phó bảng quay về hướng đông, có kiến trúc rất độc đáo, hoành tráng, uy nghiêm và rất đẹp.

Mái vòm che mộ chính của cụ Sắc có kiến trúc độc đáo, đẹp mặt, giàu ý nghĩa

Mộ có mái hình cánh sen cách điệu giống hình dáng bàn tay xòe úp xuống để che nắng mưa. Bên trên vòm mộ này có tạc chín đầu rồng - biểu tượng cho dân tộc Việt Nam là “Con Rồng - Cháu Tiên”. Đồng thời nói lên niềm tự hào to lớn của đồng bào vùng châu thổ Đồng bằng sông Cửu Long (Chín Rồng).

Hơn nữa, về cuối đời, cụ Phó bảng gắn bó với vùng đất Đồng Tháp nên cánh sen cách điệu đó cũng chính là sắc thái riêng của nhân dân Đồng Tháp đã quyết tâm gìn giữ, tôn tạo ngôi mộ cụ an toàn cho đến ngày hôm nay... Phần mộ cụ mang nét đẹp vừa hiện đại vừa đậm chất văn hóa, lịch sử.

Mộ cụ được ốp bằng đá hoa cương, giống như đá ở lăng chủ tịch Hồ Chí Minh ngoài Hà Nội. Trên mộ có một đỉnh trầm bằng đá Ngũ Hành Sơn, lúc nào cũng được người dân hương khói ấm cúng. Đứng trước mộ cụ, chúng ta không khỏi rưng rưng, xúc động tỏ lòng thành kính với tấm lòng yêu nước, thương dân vô hạn.

Khuôn viên lăng mộ có nhiều loại cây cảnh, hoa trái quý hiếm được bà con khắp cả nước mang về trồng lưu niệm. Đặc biệt là cây khế gần 300 tuổi (nằm bên trái mộ) và cây sộp hơn 300 tuổi (nằm bên phải mộ).

Phía trước mộ là ao sen hình ngôi sao 5 cánh, chính giữa là một đài sen trắng cách điệu cao gần 7m, tượng trưng cho cuộc đời thanh bạch, lương tâm trong sáng của cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc và đó cũng là biểu tượng cho quê hương Đồng Tháp.

Khuôn viên quanh mộ chính của cụ là ao sen và tượng đài sen cách điệu sừng sững, hiên ngang

Ngoài khu mộ chính cụ Nguyễn Sinh Sắc thì với không gian thoáng, nhiều công trình khác được phục dựng để tỏ lòng tôn kính với cụ Phó bảng được bố trí độc lập trong quần thể di tích: Phòng trưng bày giới thiệu về cuộc đời của cụ Nguyễn Sinh Sắc và cụ Hoàng Thị Loan, phòng trưng bày về Chủ tịch Hồ Chí Minh. Có cả mô hình nhà sàn của Bác Hồ ở Hà Nội và ao cá là hình bản đồ hành chính tỉnh Đồng Tháp.

Phục dựng cảnh cụ Sắc dạy học cho người dân địa phương trong khu di tích

Bao trùm khu di tích là sen hồng và những bóng cây cổ thụ che mát theo từng lối đi. Mỗi bước chân du khách đến tham quan khu di tích như được trở về với cội nguồn dân tộc. Đây là nơi gìn giữ những giá trị tốt đẹp của quê hương, những con người làm rạng danh đất nước. Theo đó, đời đời mai sau vẫn còn được nghe kể, được chứng kiến những truyền thống, những giá trị sống cốt lõi của cha anh đi trước. Những thế hệ con Rồng cháu Tiên lại bước tiếp theo xây dựng đất nước ngày càng giàu đẹp.

-> Cùng tham khảo: Đi du lịch Đồng Tháp có gì chơi?

Nếu có dịp về với Miền Tây, quý khách nhớ đến thăm mộ cụ, thắp cho cụ một nén nhang rồi dành cho mình một chuyến tham quan khu di tích nhiều giá trị này nhé.

Du lịch Việt Vui tổng hợp